R - S

REMAKE – Czyli nowa wersja wcześniejszego filmu, utwór filmowy nakręcony jeszcze raz. W odniesieniu do serii Ju-on/The Grudge  za remake uważa się „The Grudge”  (remake „Klątwy Ju-on”).

Jest to jednak remake mocno dyskusyjny. Fabuła amerykańskiej wersji jest bowiem kompilacją zaaranżowanych na nowo scen z „Ju-on The Curse” (np. scena z wyrwaną szczęką), z „Klątwy Ju-on” (np. scena z odwiedzinami wolontariuszki u starszej pani), z wymyślonymi specjalnie na potrzeby tego filmu scenami (np. samobójstwo Petera Kirka z prologu). Zmieniono też strukturę fabuły, rezygnując z epizodów, wprowadzając postać głównej bohaterki (Karen Davis) oraz dodając happy end. Jeśli „The Grudge” jest remake`m „Klątwy Ju-on” to na pewno bardzo nietypowym. 


RIKA NISHINA -  Jedna z najważniejszych postaci w serii “Ju-on”. Pojawia się wprawdzie tylko w “Klątwie Ju-on” (epizod “Rika” i “Kayako”), ale o wyjątkowości tej bohaterki decyduje okoliczność, że jest jedyną spośród wszystkich występujących w filmie bohaterów oszczędzoną przez Kayako.  W alternatywnym zakończeniu Rikę spotykała to samo, co Kayako po smierci. Została zaniesiona do sypialni, dźgnieta nożem a następnie jej ciało zostało ukryte na strychu. W roli Riki występuje Megumi Okina  (ur.1979). oprócz „Klątwy Ju-on” fani horrorów mogli zobaczyć ją w "Tales of the Unusual" (2000), "St. John's Wort" (2001) oraz w „Shutter” (2008) – amerykańskim remake`u tajlandzkiego horroru „The Shutter-Widmo”.
Zob.: lustro, alternatywne zakończenie


RODZINA – Najważniejszy bohater zbiorowy serii „Ju-on”. Obok rodziny Saekich (Takeo, Kayako, Toshio), pojawiają się ( kolejność chronologiczna):
- Rodzina Kobayashich (Shunsuke i jego żona Manami – „Ju-on The Curse”)
- Rodzina Murakamich (Noriko, Tsuyoshi, Kanna -„Ju-on The Curse”),
- Rodzina Kitada (Yoshimi, Hiroshi – „Ju-on The Curse 2”),
- Rodzina Suzuki (Kyoko, Tatsuya, Nobuyuki oraz Taji i Fumi - rodzice Kyoko i Tatsuyi – „Ju-on The Curse” „Ju-on The Curse 2”),
- Rodzina Tokunaga (Katsuya, Kazumi, Hitomi, matka, pani Sachie  – „Klątwa Ju-on”),
- Rodzina Isobe (Kentaro, Miho, Junko, Atsushi, Mirai , babcia - „Ju-on White Ghost”),
- Rodzina Kashiwagi (Hajime, Akane – „Ju-on White Ghost”)
- Rodzina Fukie (Yokota, Kiwako, Fukie  - „Ju-on Black Ghost” )
- Rodzina Willimas (Mathew, Jennifer, Susan, matka Emma – “The Grudge”)
- Rodzina Kirk (Maria, Peter – “The Grudge” )
- Rodzina Davis (matka, Karen, Aubrey- “The Grudge”)
- Rodzina Kimble (Bill, Trish, Lacey, Jack – “The Grudge 2”)
- Rodzina Maxa (Max, Lisa, Rose – “The Grudge 3”)

To, co jest charakterystyczne w portrecie rodzinnym ukazanym w serii Ju-on/ The Grudge, to łatwość z jaką ulegają destrukcji rodzinne więzy. Najbardziej wymownych  i dramatycznych przykładów dostarczają rodziny Saekich i Isobe. O poszczególnych członkach tej pierwszej rodziny niewiele wiemy. Shimizu podrzuca czytelnikom jedynie nieliczne tropy, pozwalające zrekonstruować życie rodzinne Takeo, Kayako i Toshio. Głowa rodziny wydaje się być typowym mężczyzną - Japończykiem. Wychowany w patriarchalnym społeczeństwie traktuje swą żonę instrumentalnie (zazdrość jest efektem przedmiotowego traktowania drugiej osoby, rodzi się wówczas, gdy zostaje zagrożony „stan posiadania”). Kayako stara się wpasować w stereotyp posłusznej małżonki i kochającej matki, lecz w istocie miota się między obowiązkami nałożonymi na nią przez patriarchalne społeczeństwo a własnymi pragnieniami i uczuciami. Jest żoną Takeo, ale kocha kolegę z college`u i nauczyciela jej syna, Sunsuke Kobayashiego, który na dodatek jest szczęśliwym mężem i już niebawem także ojcem. Kayako z emocjonalnym rozdarciem radzi sobie prowadząc dziennik, w którym zwierza się ze swego uczucia. Jest to jednak rozwiązanie chwilowe. Dlatego narastający konflikt między społecznym ja (superego i ego - w terminologii psychoanalitycznej) prowadzi w końcu do wynaturzenia platonicznej miłości w psychotyczną obsesję (widać to po charakterze pisma i powtarzaniu słów). Najmniej wiemy o Toshio, ale fakt, że po śmierci chłopca i jego pupila, kota Mara doszło do połączenia dusz, można potraktować za znaczącą poszlakę. Wskazuje ona na wyjątkowy silny, emocjonalny związek z Marem, co z kolei może wskazywać na głębokie osamotnienie. A zatem mamy portret rodziny na beczce prochu. Brutalny, porywczy, zazdrosny mąż, pogrążająca się w psychotycznym związku żona oraz osamotnione dziecko. Tutaj nie mogło być happy endu.

Nie lepiej wygląda sytuacja z rodziną Isobe. Tym razem widz otrzymuje wystarczająco dużo informacji, by domyślić się nieszczęśliwego końca rodzinnych, cichych animozji i konfliktów. Głowa rodziny Kentarô ożenił się po raz drugi i wydaje się być nudnym facetem, starającym się dotrzymać wymogom narzucanym przez społeczeństwo. Ale nie jest o to łatwo. Nastoletnia córka Junko ma za sobą epizod związany z niechcianą ciążą, najstarszy syn Atsushi nie wytrzymuje presji, zawsze ogromnej w przypadku pierworodnego i nie dostaje się na studia. Miho matka dla Junko i Mirai oraz macocha Atsushiego jest traktowana bez szacunku przez dzieci i najstarszego syna, który prawdopodobnie nie uznał jej jako „nowej” matki. Tylko Mirai wydaje się być miłą, zwyczajną dziesięciolatką ( i dlatego spotka ją najbardziej okrutny los?). Jest jeszcze cierpiąca na starczą demencję, żyjąca we własnym świecie, babcia Isobe. Wzajemne urazy jeśli nawet nie musiały, podobnie jak w przypadku Saekich, to z pewnością mogły doprowadzić to tak makabrycznego finału. Granica psychicznej wytrzymałości jest wszak kwestią indywidualną.

W serii „Ju-on” trudno znaleźć rodzinę wolną od wewnętrznych napięć. Jest wiele rodzin niepełnych (rodzina Kashiwagi z „Ju-on White Black”, rodzina z „The Grudge 3”), lub bezdzietnych (Kitada z „Ju-on The Curse”, Kirk z „The Grudge”), a jeśli nawet rodzina jest pełna, to ojciec na przykład ma kochankę (rodzina Fukie – „Ju-on Black Ghost”). W serii „Ju-on” jest tylko jedna rodzina, o której możemy powiedzieć, że jest szczęśliwa. To Kobayashi. Ale jak na ironię czeka ją straszliwy los. Blisko ideału, bezkonfliktowej, kochającej się rodzinki są także Suzuki z „Ju-on The Curse” i „Ju-on The Curse 2”, ale w zderzeniu z siłami nadprzyrodzonymi ulega całkowitej destrukcji. Podobnie zresztą jak rodzina Maxa z „The Grudge 3”, która nie jest w stanie przeciwstawić się siłą zła.

ROŻNE WERSJE SCEN
- scena z wyrwaną szczęką uczennicy Kanny/ Yoko: 
-  scena z żoną mordującą męża: 
- scena z wydostawaniem się Kayako z małego przedmiotu:
http://www.youtube.com/watch?v=R8oXKe4OK1s („The Grudge 2”- ok 5 min.)
- scena ze staruszkiem widzącym Toshio
http://www.youtube.com/watch?v=aQBYrxhs-V0&feature=related ("Klątwa Ju-on")

RYÛTA MIYAKE – Reżyser „Ju-on Black Ghost”, scenarzysta
Filmografia:


SADAKO – Nawiązanie bezpośrednie do Sadako pojawia się w finale „Klątwy Juon 2”. Kayako odradza się w ciele dziewczynki łudząco podobnej do małej Sadako z „The Ring –Krąg”, Długowłosa, milcząca dziewczynka, w długiej, białej sukni. Pojawia się nawet ujęcie w dużym zbliżeniu pokazujące oko dziewczynki. Nawiązanie pośrednie do Sadako jest obecne poprzez przynależność Kayako, do tej samej kategorii duchów – ōnryo. Z kolei w „Ju-on White Ghost” pojawia się aluzja nie tyle do postaci Sadako, co horroru Hideo Nakaty, „The Ring-Krąg”. Tę aluzję stanowi nawiedzona kaseta magnetofonowa ( w filmie Nakaty – kaseta wideo) 


SAM RAIMI – Amerykański producent m.in. „The Grudge”, „The Grudge 2” i „The Grudge 3”, reżyser, scenarzysta, aktor, operator, asystent reżysera, asystent operatora, montażysta, twórca efektów specjalnych.
Sylwetka:


SARAH MICHELLE GELLAR – Amerykańska aktorka, odtwórczyni roli Karen Davis w dwóch filmach serii: “The Grudge” i “The Grudge 2”.  
Polska strona aktorki:


SCHODY  - Miejsce, w którym owładnięty szałem Takeo po lekturze osobistego dziennika Kayako, dopada starającą się przed nim uciec małżonkę. Taeko dostaje w swe ręce Kayako i miażdży jej tchawicę. Z góry schodów, zza szczebli Toshio, obserwował, jak matka zostaje zaatakowana przez ojca.  Jest to także miejsce, w którym rozgrywa się najsłynniejsza scena: duch Kayako, częściowo zawinięty w foliowym worku (do niego Takeo włożył zwłoki żony), spełza po schodach. 

Znaczące schody, będące niewątpliwym nawiązaniem do schodów w domu Saekich, pojawiają się w finale „Klątwy Ju-on 2”. Są to schody prowadzące na dół z nadziemnego przejścia nad torami kolejowymi. Ze schodów tych odrodzona w ciele dziewczynki Kayako zrzuca swą „matkę” Kyoko Harase. Warto zauważyć, że widok ulicznych schodów jest pierwszym ujęciem otwierającym japońską serię „Ju-on”.
Zob.: pierwsze ujęcie, Kayako Saeki


SEAN MCMAHON  - Kanadyjski muzyk i kompozytor, twórca oprawy muzycznej do "The Grudge 3".
Lista filmów z muzyką McMahona: http://www.imdb.com/name/nm1765484/

SEQUEL – Sequel, czyli kontynuacja fabuły zapoczątkowanej w poprzednim filmie. W serii Ju-on/The Grudge mamy do czynienia z następującymi sequelami:
- „Klątwa ju-on 2” – sequle „Klątwy Ju-on”, „Klątwa Ju-on” – sequel „Ju-on The Curse 2”, “Ju-on The Curse 2” – sequel “The Curse”.  
- „The Grudge 3” (sequel – The Grudge 2”), “The Grudge 2” – sequel “The Grudge”

SHIRI SATO - Twórca muzyki do "Klątwa Ju-on" oraz "Klątwa Ju-on 2"
Lista filmów z muzyką Sato: http://www.imdb.com/name/nm1367957/ 


SHIN HAYASAKA - Autor zdjęć do "Ju-on Black Ghost"
Filmografia: http://www.imdb.com/name/nm1001019/


SOUNDTRACK - Lista tytułów poszczególnych płyt:
 "Klątwa Ju-on i "Klątwa Ju-on 2" :
http://www.soundtrackcollector.com/catalog/soundtrackdetail.php?movieid=75565
"The Grudge"
http://www.soundtrackcollector.com/catalog/soundtrackdetail.php?movieid=67439 
"The Grudge 2"
http://www.soundtrackcollector.com/catalog/soundtrackdetail.php?movieid=77045 

SPOSOBY POWSTRZYMANIA KLĄTWY  - W serii  klątwa pełnej gniewu Kayako jest nie do powstrzymania. Kto zostaje nią „zarażony”, nie ma dla niego ratunku. Jedynym wyjątkiem jest sytuacja, gdy duch matki Kyoko Harase („Klątwa Ju-on 2”) powstrzymuje atak opętanej Megumi Ôbayashi. Nieudaną próbę powstrzymania klątwy podejmuje także detektyw Toyama, który chce podpalić dom Saekich („Klątwa Ju-on”). Taką samą próbę w „The Grudge” podejmuje także Karen Davis. W obu przypadkach – bezskutecznie.

W „The Grudge 3” twórcy przestawiają jeszcze jeden sposób. Jest to specjalny rytuał (wymyślony na potrzeby filmu), który przeprowadzić może najbliższa, żyjąca osoba dla Kayako, czyli jej siostra Naoko Kawamata. Do jego przeprowadzenia potrzebna jest krew Kayako oraz uczestnictwo dwóch osób „zarażonych” klątwą. Czarę z krwią musi wypić czysta dusza, czyli niewinne dziecko. W „The Grudge 3”  rytuał ów okazuje się skuteczny jedynie do ściągnięcia klątwy Takeo z Maxa, lecz Kayako okazuje się zbyt odporna  i opętuje Rose.
Scena rytuału (ok. 5, 51 min)
Zob.: matka, Rika Nishina

STRYCH – Miejsce gdzie Takeo ukrył ciało swej żony i syna. Jest to zatem grób Kayako i Toshio i zapewne dlatego ich ofiary odnajdywane są właśnie na strychu. Kayako ściąga ich dosłownie do swego grobu. 


SURREALIZM – Surrealizm to awangardowy kierunek w sztuce, powstały w latach dwudziestych XX w.. Kierunek ten wyrósł z fascynacji tajemniczym światem podświadomości i fantazji, przypadku, snu, halucynacji, swobodnej gry skojarzeń, alogicznej niekonsekwencji, zagadkowej dziwności i nieprzewidywalności. W kinie surrealizm realizuje się przez łączenie w obrazie elementów i przedmiotów wyrwanych z własnych wzajemnie obcych kontekstów. Niedoścignionym wzorem w tej materii jest „Pies andaluzyjski” Luisa Bunuela i Salvadora Dali z 1928 r.

Serii „Ju-on” to tak czystego w formie filmowego surrealizmu, ale pewne jego elementy tej estetyki możemy znaleźć. Pod tym względem najwięcej scen dziwacznych, zagadkowych, niesamowitych, przeczących zdroworozsądkowej logice, zacierających granice miedzy snem a jawa, bliskie poetyce sennego koszmaru znajdziemy w „Klątwie Ju-on 2”. Mistrzowski pod tym względem jest epizod Chiharu - sfilmowany senny koszmar, w którym zniesione zostają wszelkie przestrzenne i czasowe granice.
Epizod „Chiharu”.
Warto też zwrócić uwagę na epizod „Tomoka”
Epizod "Tomoka": 
Ponadto:
Scena z peruką: 
Scena z plamą w podłodze:
Scena porodu:
Sceny zawierające elementy surrealizmu pojawiają się także w „Ju-on The Curse” (scena ze spełzającą po schodach Kayako, scena z uczennicą z wyrwaną szczęką, scena na ulicy z ruszającym się workiem), w „Ju-on The Curse 2” (scena w szkole z rozmnożoną Kayako), w „Klątwie Ju-on” (epizod „Hitomi”, rozgrywający się w apartamentowcu ), w „Ju-on White Ghost” (wykwitające z torby włosy, odcięta głowa mrugająca oczami, kaseta magnetofonowa odtwarzająca się bez magnetofonu, duch starszej kobiety z piłką od koszykówki) w ”Ju-on Black Ghost” (twarz na brzuchu, czarny duch).

W amerykańskiej serii elementy surrealistyczne pojawiają się w „The Grudge” (są to powtórzone momenty z oryginału), w „The Grudge 2” (m.in Kayako wypełza z miski z odczynnikami, Kayako oplątuje włosami budkę telefoniczną), w „The Grudge 3”(m.in. wyrastające z obrazu włosy) 


SZAFA – Miejsce, w którym ukrył się Toshio, gdy jego ojciec wpadł w szał i zaczął mordować matkę.
Zob.: Toshio Saeki


SZKOŁA – Miejsce, często przewijające się w serii. W Japonii jest jedną z ulubionych scenerii filmowców. Filmy o szklonych perypetiach młodych bohaterów cieszą się ogromną popularnością, niezależnie czy są to dramaty o przemocy wśród uczniów, komedie romantyczne o szkolnych miłościach czy horrory o błąkających się po szkole duchach. W serii „Ju-on” szkoła jak miejsce akcji obecna jest już w dwóch odcinkach serialu „Gakkô no kaidan G”, które wyreżyserował Takashi Shimizu – „Katasumi” i „4444444444”. Szkoła (sugestia, że ta sama) pojawia się po raz pierwszy w „Ju-on The Curse”. W epizodzie „Mizuho”, jego bohaterka czeka w opustoszałym budynku szkoły na kolegę, Tsuyushiego (postać znana z „„4444444444”),  z którym się umówiła. Zamiast chłopak dziewczyna spotyka Toshio. W „Ju-on The Curse 2” szkoła jest areną, na której ma miejsce jedna z najbardziej niesamowitych scen w całej serii. Bohater epizodu „Noboyuki” zostaje zaatakowany w gmachu szkoły, która zaludnia się całym tłumem Kayako. Szkoła, ale już nie na pierwszym planie jest tłem wydarzeń dla epizodu „Izumi” z „Klątwy Ju-on”. Szkoła jako miejsce wyjątkowo niebezpieczne pojawia się również w „Ju-on White Ghost”  oraz „Ju-on Black Ghost” . W tym pierwszym obrazie najpełniej zostaje ona ukazana w epizodzie „Akane”,  w którym nie po raz pierwszy okazuje się, że jednym z najgroźniejszych miejsc w horrorach są toalety – także te szkolne. „Ju-on Black Ghost” oferuje w prologu filmu scenę opętania, głównej bohaterki Fukie.  W amerykańskiej „odnodze” serii szkolny wątek występuje zarówno w „The Grudge” oraz w bardziej rozbudowanej formie w „The Grudge 2”.
Zob.: Toshio Saeki, Gakkô no kaidan G”, „Katasumi” i „4444444444”